Het gaat binnenkort weer gebeuren: het zomeruur moet plaats maken voor het winteruur. De zon beslist wel wanneer het dag wordt of nacht, maar de overheid heeft ons verplicht daar op een ander moment rekening mee te houden: Het laatste weekend van oktober zetten we de klok weer een uur terug.
De natuur en ook onze menselijke natuur is vernuftig ontworpen en laat zich niet dwingen door de klok die binnenkort weer een uur verschoven wordt. Hoewel de wintertijd minder ingrijpend is voor onze natuur dan de zomertijd, kan de wisseling toch voor problemen zorgen. Maar je kunt erop voorbereid zijn.
Wat heeft dat tot gevolg? Om te beginnen dat we die kalenderdag of -nacht, een uurtje langer in bed mogen blijven liggen of luieren en slenteren. Het circadiaans ritme wordt nog maar eens verschoven. Dat betekent dat de cadans van slapen en opstaan niet geregeld wordt door onze natuurlijke gewoonte en dus het licht, maar door de overheid die daarmee wel invloed uitoefent op personen die gevoelig zijn voor verstoring van dat ritme.
Is dat dan zo erg? Niet dat we er meteen aan dood gaan, maar je merkt wel op het werk, in het gezin dat het ritme veranderd is, het licht verschijnt op een ander moment, de slaap komt op een ander moment en of dat gunstig is voor de gezondheid daar wordt te weinig rekening mee gehouden want de bedoeling was oorspronkelijk om de economie meer op het zomerritme van het licht af te stellen en dus geld te besparen.
Is dat gelukt? Afgaande op de vraag van heel wat bedrijven en de overheid zou blijken van niet, want wat enerzijds bespaard wordt aan energie en brandstof, wordt weer uitgegeven aan verzorging, want heel gezond is die wijziging tweemaal per jaar ook niet en het vergt heel wat knutselwerk om daar van af te stappen: want drie uur ’s nachts wordt twee uur.
Zomeruur of winteruur?
Als je de mensen laat kiezen dan krijg je een gevarieerd antwoord. Voor de gezelligheid op terrassen, voor nachtraven is het leuker als het langer klaar is. Met de zomertijd in de zomer is het in onze streken wel tot 23 uur licht. Zowel voor het verkeer als voor terrasmensen, wandelaars, toeristen, is het leuker om langer te kunnen genieten. Trek er een uur vanaf en je krijgt al duisternis om 22 uur, in de midzomer. In de winter gaat het nog sneller.
Dan is het al donker rond 17 uur bij ons en komt het licht pas rond 9 uur in de lucht priemen.
Dat is goed voor de langslapers of voor mensen die zich pas slaap en dus “duisternis” kunnen veroorloven overdag, omwille van hun werk.
En we hebben een verduisterde omgeving nodig om goed te kunnen slapen. Gordijnen dienen daarvoor, ook schermen en rolluiken, maar de natuur is niet afhankelijk van een gordijn.
Hormonale storingen
Na onderzoek door Harvard en in het slaaplabo van de Antwerpse universiteit werd vastgesteld dat de hypothalamus die het circadiaans ritme regelt, waarvan zowel de melatonine (slaaphormoon) als andere hormonale processen afhankelijk zijn, worden ontregeld door kunstmatige ingrepen zoals zomer- en wintertijd. Er werd al eerder aangegeven dat mensen die in ploegen moeten werken tien percent meer kans hebben op hart- en vaatziekten en zelfs bijna 15 percent meer kans maken op kanker en diabetes.
Slecht slapen mag aan dat lijstje worden toegevoegd als trigger. Wie last heeft met de slaap, vaak wakker wordt, zal meer last hebben van cardiovasculaire aandoeningen, obesitas, diabetes en zelfs onrust en depressie.
Onze inwendige klok is een meesterwerk van precieze regeling waarvan heel wat processen afhankelijk zijn. Als we er te veel mee spelen, worden wij er uiteindelijk de speelbal van.
Gezondheid voor alles
Wat is dan ideaal voor onze gezondheid? Kijk naar de Britten. Zeevaarders weten dat: vroeger werden weerberichten en richtlijnen voor zeevarenden omgeroepen op een bepaald uur, gedefinieerd als GMT (Greenwich Mean Time) omdat de meridiaan van Greenwich als nulmeridiaan werd beschouwd. Aangezien de aardrotatie van west naar oost is, was dit logisch: van nul naar 360, met het licht mee. De culminatie van de zon, of het moment waarop de zon op haar hoogte punt stond, werd als middag beschouwd oftewel 12 uur. De rest was eenvoudig.
Maar hoe krijg je iedereen op dezelfde lijn?
Wie wil de GMT, nu aangeduid als UTC (Universal Time Code) als standaard hanteren voor alles. De scheepvaart doet dat, maar het is een lastige en haast onmogelijke beslissing voor de overheid en de industrie, temeer omdat door de schuine stand van de aarde, en de beweging die aarde en zon maken, het niet overal op hetzelfde moment middag is en avond en morgen. Probeer daar maar eens een vliegtuig tijdig te laten opstijgen en landen. UTC zou wel lukken, maar het is verwarrend voor de burger, die bijvoorbeeld op de evenaar of in het hoge Noorden op een ander moment licht en donker ervaart.
Niet zo eenvoudig dus en bovendien is het onderwerp politiek beladen.
Hoe pak je het aan?
Je kunt de zon niet doen stilstaan, dat kon enkel in oude tijden Jozua, maar je kunt wel rekening houden met de invloed van het licht op de kwaliteit van je leven, ritme en slaap.
De omschakeling naar wintertijd is minder ingrijpend dan van winter- naar zomertijd, omdat het minder brutaal is voor het circadiaans ritme.
In de plaats van met grote schokken tewerk te gaan, kun je elke dag de bedtijd met tien minuten verschuiven. Zo raakt je lichaam er langzaamaan gewend. Niet enkel de slaap, maar ook het moment van opstaan, eten, gebruik maken van de badkamer, en zelfs gaan wandelen en bewegen.
De natuur verdraagt geen grote schokken en jijzelf dus ook niet.
En mocht je toch wat narigheid ervaren door gebrek aan slaap of moeilijk de slaap te kunnen vatten, dan kun je gelukkig gebruik maken van de gezonde kracht van de natuur.
Escholtzia is een plant die daarvoor kan zorgen.
Een tip: Escholcin van Fytobell om op een natuurlijke manier weer goed te kunnen slapen.
Je vindt Escholcin van Fytobell in de apotheek met CNK-bestelnummer: 2899-912.
Of je kunt Escholcin van Fytobell ook online bestellen via www.fytobell.be of www.boverte.com.
Je slaapt weer als een roos zonder hinder van de winter en de klok.