Het heeft natuurlijk geen betekenis, maar vooral in deze periode van het jaar, de feestweken, de glitter en lampjes, de muziek, vragen veel mensen zich af of het allemaal wel echt is, een betekenis heeft of klatergoud is.
Vooral de tegenstellingen vallen vaak zwaar, de betekenis wordt overschat, in een verkeerde hoek gedrumd en misbruikt om het eigen gelijk te onderstrepen, dikwijls met noodlottige gevolgen zoals in Duitsland waar heel wat mensen met hun gezondheid en hun leven moeten betalen voor de fanatieke opvattingen van een enkeling of een groep die willen beletten dat anderen in vrede leven, omdat ze niet dezelfde inzichten en opvattingen delen, of hun macht willen uitbreiden.
Wie zoekt niet naar geluk? De vraag is: waar kun je het vinden.
En toch willen mensen gelukkig zijn en de overgrote meerderheid in vrede leven, terwijl belangengroepen en leiders daar anders over denken.
De meest gehoorde opmerking dezer dagen is: “de wereld is gek geworden, de mensen zijn niet meer dezelfde”.
Wat is geluk?
Maar hoe vind je dan het geluk? „Als ik morgen de Lotto zou winnen, dan ben ik perfect gelukkig. Neen, als ik morgen mijn huis heb, dan zal ik pas gelukkig zijn. Of… volgend jaar als ik een eigen bedrijf heb opgestart, dan kan het geluk niet meer op.”
Het geluk is blijkbaar af te meten in bezittingen, een bankrekening, geluk bij het kansspel. Een merkwaardige maat, als je het vergelijkt met wat anderen als maatstaf van geluk beschouwen: het is het verschil van de dingen die men verwacht en niet krijgen kan en toch hoopt te verwerven. Hoe groter de onbereikbaarheid, des te sterker wordt het als summum van geluk ervaren.
Elk jaar wordt in deze periode traditioneel een concert van Vlaamse vedetten in heel wat gevangenissen gehouden. Een feest van jewelste met muziekeffecten, glitter en prachtige kleding en een sfeer die niemand zich thuis kan veroorloven, een atmosfeer van opperste vreugde… tot aan een van de gedetineerden werd gevraagd of hij het helemaal naar de zin had en het feest aan zijn verwachtingen beantwoordde?
„Het enige wat ik wil is, naar huis gaan… dat zou mij gelukkig kunnen maken, maar ik weet dat het niet kan, ik moet hier nog tien maanden op zitten wachten.”
De wegwijzer
Alles is zeer relatief. De plaats waarop men zich bevindt, is een kruispunt van vele wegen: slechts één ervan leidt naar het geluk. Vaak is de wegwijzer verstopt, vaak zijn er vele wegen die vermoedelijk naar het geluk wijzen, vaak wil men het geluk ook niet kennen en slaat men maar een richting in zonder zich af te vragen waar het naartoe leidt.
Maar vanuit de afgrond is er altijd maar één plaats die soms onbereikbaar hoog naar het geluk wijst: de plaats waar het antwoord vandaan komt, hoog en onbereikbaar. De vele daklozen waar ook ter wereld die door rampen van allerlei aard, veroorzaakt door de natuur of door mensenhanden geen dak boven het hoofd hebben, amper voldoende voedsel krijgen om in leven te blijven, laat staan om gezond te zijn of te worden, zouden wat tevreden zijn met een warme plaats om zich te slapen te leggen, vier muren om zich te beveiligen en voldoende voedsel dat lekker smaakt en gezond is. Is dat het geluk?
De gedetineerde dacht daar anders over: de vier veilige muren, de warme slaapplaats en het lekker en gezonde voedsel konden hem in niets bekoren tegen de vrijheid die ergens ver weg in de tijd mogelijk moest worden.
Kan iemand dan een exacte omschrijving geven van geluk? Is dat die situatie die iemand losmaakt uit een moeilijk moment, uit een toestand waar men geen vrede mee heeft?
Een buur vertelde ons onlangs over het onderzoek dat zijn vrouw achter de rug had in het ziekenhuis. Wachten op het grote bevrijdende moment: kwaadaardig of niet? En de week daarop kwam de waarheid als een hakmes het leven in twee helften verdelen: voor en na de uitspraak. Inderdaad kwaadaardig. En nu? Hopen op de wetenschap, hopen op de tijd die alle wonden heelt, hopen op steeds betere inzichten en medicijnen, hopen op… het geluk dat is vrede hebben, zijn of niet zijn, gezondheid… en een perspectief en hoop voor de toekomst. Dat is alles in het leven.
Gezondheid
De wens van de postbode, de brandweerman, de scoutsgroep die je het beste wenst voor het nieuwe jaar, de wens van de collega, allemaal goed bedoelde clichés… maar wat zijn ze waard? … En een goede gezondheid, want dat is het voornaamste. „Als je gezond bent, heb je alles, dan is alles mogelijk.” En natuurlijk de vrijheid, de vrede, de mogelijkheid zich als mens te kunnen ontplooien, kennis op te doen, creatief te zijn en goed zijn voor elkaar.
Het is een heel programma, een levenswerk waar tussen droom en werkelijkheid werelden van verschil en vooral praktische bezwaren liggen. Gezondheid is een geweldig cadeau en daar begint het mee, dat is de essentie. Nadien begint het denken en het doen. Het eerste rapport, het eerste salaris, de eerste kus, de eerste reis, het eigen huis, het eerste kind, de eerste auto, de eigen wasmachine en broodrooster, het eigen weekendverblijf, het eigen bedrijf… Waar het begint weten we al, maar waar het eindigt? En velen beweren dat ze het weten, vooral om er munt en macht uit te slaan, maar weinigen zoeken er ook naar en willen het ook echt weten, de waarheid van alles kennen.
En misschien is nog de beste definitie van geluk wel deze: „dat we gezond mogen zijn om te blijven zoeken naar het geluk, naar de vrede, de waarheid, het antwoord op het eeuwige “misschien” dat vrijheid geeft en geluk schenkt.
Maar of dat van deze wereld is… dat valt te betwijfelen, want er zijn er al zovelen die ernaar gezocht hebben, tot de laatste zandkorrel is omgekeerd. En waar ligt het dan? Tussen droom en daad staan vele werelden en vooral… mensen. Om met de woorden uit een oud boek te besluiten: ”Dat je vordert in wijsheid en kennis, en goed bent voor elkaar”.